قرآن می‌گوید :« إِنْ أَحْسَنْتُمْ‏ أَحْسَنْتُمْ‏ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها »¹

(اگر نیکى کنید، به خودتان نیکى مى‏کنید؛ و اگر بدى کنید باز هم به خود مى‏کنید.)

در عیونین الاخبار ج1 ص 595 حضرت می‌فرمایند: « إِنْ أَحْسَنْتُمْ‏ أَحْسَنْتُمْ‏ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها رَبٌّ یَغْفِرُ لَهَا»

اگر بدی کردید خدا بدی را به شما بازنمی‌گرداند بلکه آن را می‌پوشاند تا از رشدش جلوگیری کند اما اگر خوبی کردید خداوند سبحان همه‌ی نفع آن خوبی را به شما بازمی‌گرداند، زیرا خداوند سبحان صمد و بی‌نیاز است «یغفر لها»اگر بدی و سیئه‌ای از شما سربزند خدا اجازه نمی‌دهد که عاقبت آن سیئه به شما بازگردد زیرا در این بازگشت هم شما آلوده می‌شوید و هم دیگران « فَلَهَا رَبٌّ» یعنی سیئه مالکی دارد و مالک سیئه اجازه نمی‌دهد تا بدی و آلودگی در ملکش منتشر شود .

یَغْفِرُ یعنی یَسترُ غفر به معنای ستر و پوشاندن به کار رفته است « رَبٌّ یَغْفِرُ لَهَا» خدا بدی را می‌پوشاند این روایت، روایت عجیبی است و نگاه ما را نسبت به بی‌ادبی‌ها و سیئاتمان عوض می‌کند این روایت هر صاحب خردی را ماخوذ به حیا می‌کند زیرا از مفهوم روایت در می‌یابد خدایی دارد که سیئات او را می‌پوشاند تا عواقب سیئه‌اش به خود او و دیگران بازنگردد.

خطا کار با توجه به این روایت دو شرمندگی را همراه خویش دارد هم شرمندگی انجام سیئه‌اش و هم غفران و پوشش حضرت حق. زیرا خداوند با جلوه‌ی غفار خویش، خود را مالک سیئه می‌داند تا عواقب سوء سیئه به بنده‌اش باز نگردد.

خداوند سبحان سیئه‌ی فرد را با لطف خویش می‌پوشاند تا بنده در مقابل عملش دچار عکس العمل منفی نگردد، زیرا هر عملی را عکس العملی است و اگر خداوند گناه بنده را نپوشاند به یقین کسی در مقابل عکس العمل سیئه‌‌اش جان سالم به در نمی‌برد زیرا همه‌ی کائنات در مقابل عمل سوء او صف کشیده‌اند و به نابودی‌اش کمر بسته‌اند.

در ادامه همین روایت حضرت علی بن موسی الرضا (ع) تفسیر آیه‌ی 12 سوره مبارکه قدر رعد می‌فرمایند قرآن می‌گوید: «هُوَ الَّذی یُریکُمُ الْبَرْقَ‏ خَوْفاً وَ طَمَعا»² او کسى است که برق را به شما نشان مى‏دهد .

خدا برق را به همه نشان می‌دهد در تفاسیر برق به معنای لحظاتی است که انسان به یکباره نگران و یا امیدوار می‌گردد خداوند سبحان اراده می‌کند تا نگرانی و هم امید را در زندگی به بندگان خویش نشان دهد

برق در منازل السائلین خواجه عبدالله چنین معنا شده است:

برق منشأ هدایتی است که در یک لحظه می‌درخشد و بیننده‌ی برق جهان را به گونه‌ی دیگر می‌بیند، در یک لحظه حکومت نور خدا بر او خودنمایی می‌کند همه‌ی افراد برق را می‌بینند اما چه بسیار افرادی که هم برق را می‌بینند و هم قدرت آن را درک می‌کنند و حضورش را در زندگی خویش مؤثر می‌بینند و چه بسیار کسانی که می‌بینند و از آن در می‌گذرند.

برق تنها یک لحظه است یعنی در یک لحظه قدرت خداوند سبحان چه می‌کند، برق نشان از قدرت و رأفت خدا دارد. علت آنکه باران نیسان³ خاصیت فراوانی دارد از آن جهت که باران از لابلای رعد و برق‌های آسمان عبور می‌کند، خداوند سبحان در زندگی هر یک از ما لحظات عجیب وغریبی را قرار می‌دهد که شاید زمان تجلی‌اش کوتاهتر از رعد و برق آسمان باشد اما همین لحظات کوتاه گاهی به شدت شادی آفرین و گاهی تأثرانگیز است اما حقیقتاً این لحظات کوتاه برای هر صاحب خردی به شدت تحول انگیز و تغییر دهنده است.

حضرت در ذیل تفسیر آیه می‌فرمایند : « خَوْفاً لِلْمُسَافِرِ وَ طَمَعاً لِلْمُقِیمِ » برق را براى ترس و طمع- فرمود ترس نسبت بمسافر و طمع نسبت بمقیم است .

این برق برای مسافر ایجاد ترس می‌کند و مقیم را به طمع باران می‌اندازد . ظاهر سخن حضرت سخنی بود که مطرح شد اما باطن فرمایشات ایشان مسیر سیر وسلوک را تحت شعاع قرار می‌دهد،

افراد در مسیر سیر وسلوک یا قدم در راه شناخت حق گذاشته‌اند و حرکت کرده‌اند و یا هنوز بر جای خویش ایستاده‌اند، اما اگر قدم به راه نهاده‌ باشند با هر برقی، خوفی در دلشان ایجاد می‌شود. اولین نگرانی او آن است که در مسیر سیرُ سلوک الهی از دیگران عقب مانده است، سایرین رفته‌اند و به حق واصل شده‌اند و او هنوز در ابتدای راه است .

نگرانی دیگر سالک آن است که بعد از حرکت در راه متوقف شود. او نگران این مطلب است که شهود نعمات او را از دیدن منعم بازدارد، نگرانی دیگر سالک آن است که او شاکر رافت و رحمت خداوند سبحان نباشد .

برق زندگی افراد همان زمانهای خاصی است که در زندگی‌ها می‌درخشد و نور این درخشش زندگی فرد را روشن می‌کند منظور از زمان‌های خاص می‌تواند ماه رمضان شبهای قدر، روز عرفه ،اعمال حج و... باشد هر یک از این زمان‌ها برقی است که می‌درخشد و اگر سالک از درخشش این برقها غافل بماند نعمات زیادی را از دست داده است

حضرت در ادامه می‌فرمایند: « طَمَعاً لِلْمُقِیمِ» حال اگر کسی اصلا قدم در وادی سیر وسلوک نگذاشته و به راه نیفتاده است، این برق برای او نیز طمع ایجاد می‌کند، طمع در عالم ظاهر همان بارانی است که خیرات کثیری را در پی دارد اما در عالم باطن طمع سالک آن است که مشتاق سیر سلوک الی الله می‌شود، یعنی اگر کسی هنوز در وادی سیر و سلوک قدم نگذاشته و حرکتی نکرده و مقیم است مشتاق حرکت الی الله می‌گردد، قانون طبیعت آن است که در پی هر برقی بارانی می‌بارد.

تفاسیر عرفانی از باران به عنوان نعمات پی در پی و متصل به هم یاد می‌کنند یعنی در پی هر برق معرفتی در عالم معنا نعمات معرفتی دیگری پیاپی و لاینقطع بر افراد باریدن می‌گیرد. حال اگر افراد خود را در زیر باران قرار دهند و در مسیر سیر و سلوک قدم بردارند باران‌های مادی و معنوی‌ زندگی آنها افزایش می‌یابد اما اگر خود را از ریزش باران نعمات دور کنند وقتی نعمات دیگران را مشاهده کنند نسبت به نعمات آنها طمع می‌ورزند و دوست دارند که خود از آن نعمات بهره‌مند شود و همین عامل طمع افراد را به حرکت وا می‌دارد.

این روایت سخن از کسانی می‌زند که خود را در تحت شعاع برق‌های الهی قرار داده‌اند و در پی این برق نعمات فراوانی به آنها رسیده است و همچنین کسانی که اراده‌ی حرکت در مسیر حق را کرده‌اند اما هنوز به مقصد نرسیده‌اند. مضافاً به اینکه از روایت چنین استنباط می‌شود که سلوک الی الله تنها از آن گروه و دسته خاصی نیست که هر کس اراده کند می‌تواند سالک و در انتها واصل گردد، برق الطاف الهی در هر حال سازنده و تعیین کننده است فقط کافی است مسافر(سالک) و یا مقیم (بر جای مانده) اراده‌ی بهره‌مند شدن از این برق را داشته باشند در همین قسمت به وجود مقدس امام زمان دست توسل دراز می‌کنیم و از ایشان طلب می‌کنیم تا به ما قدرت درک برق‌های زندگی‌مان را عطا کند شاید به دعای ایشان از این الطاف لحظه‌ای بیشترین معرفت را کسب کنیم.

_______________________

1. سوره مبارکه الاسراء آیه 7

2 - سوره مبارکه الرعد آیه 12

3- (نیسان، ماه هشتم رومی است که از بیست و سوم فروردین شروع و تا سی‌روز ادامه دارد.از بعضی روایات استفاده می‌شود بارانی که در این ماه از آسمان نازل می‌گردد خواص و آثار فراوانی دارد و اگر کسی مقداری از آن را در ظرف پاکی جمع کند و سوره‌ها و دعاهای خاص را بر آن بخواند، هر کس از آن آب بخورد از بیماری های گوناگون جسمانی و اخلاقی رهایی می‌یابد.)